Półwysep Istria nie zyskał jeszcze wśród polskich turystów tak dużej popularności jak Dalmacja, ale z pewnością jest to kwestią czasu. Największym i być może najciekawszym miastem w tym rejonie jest Pula. Miasto, które rozkwitło w czasie panowania Rzymian.
Pula nazywana jest chorwackim Rzymem. Przede wszystkim dzięki wspaniałemu Amfiteatrowi, wizytówce miasta, wybudowanemu za czasów pierwszego cesarza rzymskiego Oktawiana Augusta. Podobnie jak włoska stolica Pula wybudowana została na siedmiu wzgórzach. Oczywiście chorwackie miasto jest znacznie mniejsze i nie oferuje aż tak wielu atrakcji jak Rzym, ale niektóre zabytki zachwycają równie mocno.
Pierwsze ślady człowieka w okolicach dzisiejszej Puli odnaleziono w jaskini Šandalja. Rękodzieła, które tam odkryto zrobione zostały około 800000 lat temu i są najstarszym dowodem istnienia człowieka na terenach dzisiejszej Chorwacji.
Pula, w tych czasach nazywana Pola, została przejęta przez Rzymian od Ilirów w 177 roku p.n.e. i została w ich rękach aż do upadku Cesarstwa Rzymskiego. W tym okresie powstały najważniejsze budowle, które dziś możemy podziwiać w stolicy Istrii. Między innymi Amfiteatr, Świątynia Oktawiana Augusta, Łuk Sergiusza, Podwójna Brama, Brama Herkulesa.
Przez kolejne wieki Pula była podbijana najpierw przez Cesarstwo Bizantyjskie. Następnie przez Wenecjan przeciwko którym w 1150 roku mieszkańcy zbuntowali się. Jak to zazwyczaj bywa w walce słabszego z silniejszym nie wyszło z tego nic dobrego. Pula została splądrowana. Wenecjanie starali się obniżyć rangę miasta, które popadało w ruinę. Dodatkowo w Puli wybuchały epidemie chorób między innymi dżumy i malarii co doprowadziło niemal do wymarcia wszystkich mieszkańców. Około 1750 roku w mieście mieszkało tylko 300 osób.
Po upadku Wenecjan pod koniec XVIII wieku Pula atakowana była przez różne armie. XIX wiek to ciąg walk o miasto. Raz należała do Napoleona, raz do Cesarstwa Austriackiego. Strategiczne położenie pozwoliło miastu nie tylko przetrwać, ale po ciężkich wiekach znowu dynamicznie się rozwijać. Pomogło przyłączenie do Austro-Węgier w wyniku ugody w 1867r. Przez 50 lat Pola (powrócono do dawnej nazwy) znów stała się ważnym miejscem na mapie Europy. Liczba mieszkańców wzrosła do 40000, powstała kolej, budowano stocznie, a dla Austryjackiej szlachty stała się modną bazą wypadową.
Po upadku Austro-Węgier po I Wojnie Światowej Pula wraz całym półwyspem Istria została przyłączona do Włoch. Podczas II Wojny Światowej pod faszystowskimi rządami Benito Mussoliniego miasto po raz kolejny zaczęło się wyludniać. Mieszkańcy, zwłaszcza Chorwaci, którzy przybyli z terenów Austro-Węgier poddawani byli surowym represjom politycznym i kulturowym, zmuszani byli do nauki włoskiego. Część z nich uciekła do Jugosławii. W 1943 roku faszystowskie Włochy upadły, a Pula dostała się pod rządy Wehrmachtu. W porcie mieściła się baza okrętów podwodnych przez co miasto było bombardowane przez siły Alianckie. W wyniku tych działań ucierpiał jeden z najważniejszych zabytków Świątynia Oktawiana Augusta.
Po zakończeniu II Wojny Światowej zmieniono nazwę na obecną Pula, w 1947 roku na mocy Paryskich Traktatów Pokojowych miasto stało się częścią Jugosławii. Po wojnie domowej, w 1991 roku cała Istria została włączona do Chorwacji.
Atrakcje Puli
Główną atrakcją jest oczywiście Amfiteatr zwany także Areną. Co ciekawe w czasie II Wojny Światowej Włosi chcieli przenieść budowle na swoje tereny. Pomysł na szczęście został porzucony ze względu na koszty.
Świątynia Oktawiana Augusta wybudowana w pierwszym wieku. Została niemal doszczętnie zniszczona podczas II wojny Światowej podczas nalotów Aliantów. Odbudowa rozpoczęła się w 1947 roku.
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XV wieku. W jej miejscu najpierw stała świątynia Jowisza, a później wczesnochrześcijańska bazylika.
Łuk Sergiusza powstał prawdopodobnie w latach 29-27 p.n.e. jako symbol zwycięstwa bitwy morskiej pod Akcjum.
Brama Herkulesa z I wieku. Na częściowo zniszczonej tablicy wymienieni są Gajusz Kasjusz Longinus i Lucjusz Calpurnius Pizon Caesoninus, którym powierzono wybudowanie Puli.
Forum zbudowane w czasach panowania Cesarstwa rzymskiego.
Podwójna brama z II wieku często jej powstanie datuję się na I wiek, ponieważ stoi na miejscu wcześniejszego wejścia do miasta. Jest jedną z nielicznych, które zachowały się po rozbiórce e XIX wieku.
Fort Bourguignon (Fort Monsival) jedna z wielu twierdz Puli wzniesiona w połowie XIX wiekuw celu obrony przed atakami z morza.
Muzeum Archeologiczne Istrii prezentujące zabytki z wykopalisk prowadzonych na półwyspie.
Aquarium Pula otwarte w 2002 roku mieści się w twierdzy Verduela wybudowanej w 1886 roku.
Plaże w Puli
Pula nie jest typowym miejscem na urlop. Warto tu przyjechać na dzień lub dwa, aby obejrzeć ciekawe zabytki. Jest to miasto portowe i chcąc skorzystać z kąpieli morskich trzeba udać się na przykład na plażę żwirową Zlatne Stijene. Oddalona ona jest około 4 kilometrów od centrum.
Jak dojechać do Puli
Najpopularniejszy transport z Polski to oczywiście samochód. Jest to dobry pomysł, szczególnie przy planowaniu dłuższego urlopu, zapewne w miejscu nieco oddalonym od Puli. Odległość z Warszawy to około 1300 kilometrów. Droga jest dobra, a podróż nie powinna zająć więcej niż 14 godzin, oczywiście samej jazdy.
8 kilometrów od Puli znajduje się lotnisko. Od maja 2017 roku bezpośrednie połączenie lotnicze uruchomił LOT. Można też polecieć tanimi liniami, ale przy tej opcji trzeba liczyć się z przesiadką. Taksówka z lotniska do centrum kosztuje około 180 kun, są też autobusy, koszt biletu w jedną stronę około 20 kun.